Reklama usług medycznych – co jest dozwolone, a co zabronione jest naturalnym pytaniem dla osób oferujących świadczenie usług medycznych. Co do zasady odpowiedź na tak postawione pytanie jest prosta. Każda reklama usług medycznych jest zakazana. Problem jednak polega na rozgraniczeniu między zakazaną reklamę usług medycznych a dozwolonym (a nawet nakazanym) informowaniem o udzielaniu świadczeń zdrowotnych.

Spis treści

Reklama usług medycznych – regulacje w ustawie o działalności leczniczej

Uregulowania dotyczące reklamowania usług medycznych odnajdujemy w ustawie z dnia 15 kwietnia o działalności leczniczej. Ustawodawca uregulowanie to wprowadziła w dosyć oryginalny sposób. Otóż ustawodawca w art. 14 ustawy o działalności leczniczej nałożył na podmioty lecznicze pewne obowiązki informacyjne. I jednocześnie postanowił, że wykonanie tego obowiązku nie może przybrać cech reklamy.

Obowiązki informacyjne podmiotów wykonujących działalność leczniczą

Jak wskazaliśmy powyżej podmiot wykonujący działalność leczniczą ma obowiązek podania do wiadomości określonych w art. 14 ustawy o działalności leczniczej informacji. Ten obowiązek ma trzy „wymiary”

Pierwszy to obowiązek podania informacji publicznie. Obowiązek ten polega na tym, że podmiot wykonujący działalność leczniczą ma obowiązek podania do publicznej wiadomości określonych informacji. Te informacje obejmują informacje o zakresie i rodzajach udzielanych świadczeń zdrowotnych.

Drugi wymiar tego obowiązku to obowiązek podania informacji na wniosek pacjenta. Zgodnie z art. 14 ust. 2 ustawy o działalności leczniczej podmiot wykonujący działalność leczniczą na wniosek pacjenta udziela mu następujących informacji :

1) szczegółowych informacji na temat udzielanych świadczeń zdrowotnych. W szczególności obejmuje to informacje dotyczących stosowanych metod diagnostycznych lub terapeutycznych oraz jakości i bezpieczeństwa tych metod;

2) niezbędnych informacji na temat zawartych umów ubezpieczenia, odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody będące następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych albo niezgodnego z prawem zaniechania udzielania świadczeń zdrowotnych;

3) informacji objętych wpisem do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą, dotyczącym tego podmiotu.

Trzeci szczególny obowiązek informacyjny w ustawie o działalności leczniczej to obowiązek przekazania przez podmiot wykonujący działalność leczniczą Krajowemu Punktowi Kontaktowemu do spraw Transgranicznej Opieki Zdrowotnej lub oddziałowi wojewódzkiemu Narodowego Funduszu Zdrowia danych dotyczących świadczeń zdrowotnych udzielonych wskazanym we wniosku pacjentom z innych niż Rzeczpospolita Polska państw członkowskich Unii Europejskiej oraz cen tych świadczeń. Informacji tych podmiot wykonujący działalność leczniczą przekazuje na wniosek tych podmiotów.

Zakazana reklama usług medycznych

Z art. 14 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej jednoznacznie wynika, że treść przekazywanych do publicznej wiadomości informacji o zakresie i rodzajach udzielanych świadczeń zdrowotnych nie mogą mieć cech reklamy. Z tego uregulowania wynika, że reklama usług medycznych jest zakazana. Oczywiście ustawodawca w żadnym miejscu ustawy o działalności leczniczej nie podpowiada co możemy rozumieć przez określenie „cech reklamy”.

Definicję reklamy możemy odnaleźć w art. 4 ustawy o radiofonii i telewizji. Zgodnie z tym uregulowaniem reklama jest przekaz handlowy, pochodzący od podmiotu publicznego lub prywatnego, w związku z jego działalnością gospodarczą lub zawodową, zmierzający do promocji sprzedaży lub odpłatnego korzystania z towarów lub usług. Możemy wiec uznać, że reklama to przekaz zachęcający do korzystanie z oferowanych usług lub nabywania oferowanych towarów.

Przez nadanie informacjom przekazywanym informacjom cech reklamy będziemy mieli do czynienia w takich sytuacjach jak:

przekazywane informacje zachęcają pacjentów do korzystania z udzielanych świadczeń zdrowotnych;
w przekazywanych informacjach podmiot wykonujący działalność leczniczą posługuje się określeniami wartościującymi.

Czyli podsumowując możemy uznać, że reklama usług medycznych to każde działanie podmiotu wykonującego działalność leczniczą zmierzające do zachęcenia korzystania z jego usług.

Kto jest adresatem zakazu reklamowania usług medycznych?

Reklama usług medycznych jest zakazana dla wszystkich podmiotów wykonujących działalność leczniczą. Zakaz ten więc obejmuje po pierwsze podmioty wykonujące działalność leczniczą w formie podmiotu leczniczego. Po drugie zakaz ten obejmuje też osoby wykonujące działalność lecznicą w formie praktyk zawodowych.

Reklama usług medyczny – zakres zakazu

Potocznie mówi się o zakazie usług medycznych. Jednak z art. 14 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej wynika, że zakaz reklamy usług medycznych obejmuje udzielanie informacji o zakresie i rodzajach udzielanych świadczeń zdrowotnych jeżeli te informacje mają cechę reklamy. Tymczasem działalność lecznicza polega nie tylko na udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Zgodnie z art. 3 ustawy o działalności leczniczej działalność lecznicza polega również na promocji zdrowia oraz realizacji zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych. Wydaje się więc, że ustawodawca nie zakazuje reklamy usług medycznych w zakresie realizowanej przez podmiot wykonujący działalność leczniczą działalności z zakresu promocji zdrowia.

Sankcja za naruszenie zakazu reklamy usług medycznych

Skoro reklama usług medycznych jest zakazana to jaka jest sankcja za naruszenie tego zakazu? Naruszenie zakazu reklamy usług medycznych jest sankcjonowane. Sankcję zawiera art. 147a ust. 2 w zw. z ust. 1 ustawy kodeks wykroczeń. Zgodnie z tym uregulowaniem podawanie do publicznej wiadomości informacji o zakresie i rodzajach udzielanych świadczeń zdrowotnych mających formę i treść reklamy podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.